از این دستگاه برای اندازه‌گیری پارامترهای خونی به صورت کمی استفاده می‌کنند . وظیفه اصلی این دستگاه ها تهیه گزارش سریع و دقیق به روشی ساده از پارامترهای اصلی خون است ، به نحوی که نمونه های غیر طبیعی یا بلاست از نمونه های طبیعی تفکیک گردیده و جهت انجام بررسی های بیشتر آنها از روش های متداول دیگر کمک گرفته می شود.
وظیفه اصلی این دستگاهها تهیه گزارش سریع و دقیق به روشی ساده از پارامترهای اصلی خون است، به نحوی که نمونه‌های غیر طبیعی از نمونه‌های طبیعی تفکیک گردیده و جهت انجام بررسی‌های بیشتر آنها از روشهای متداول دیگر کمک گرفته می‌شود.سل کانتر از دو واژه سل (سلول) و کانت (شمارش) تشکیل شده است . استفاده از این دستگاه ها امروزه پیشرفت خوبی داشته است ولی بعد از ۲۵ سال از تولید نسل جدید این دستگاه ها هنوز هیچ شرکتی نتوانسته است سیستمی مانند سیستم های شرکت سیسمکس را به بازار عرضه کند که توانایی اندازه گیری اندیکس های داخل گلبول های قرمز را دارند . روش دستی هم در کنار این روش اتوماتیک برای کالیبراسیون استفاده می شود . هر چند که این دستگاه ها یکی از ملزومات آزمایشگاه های امروزه هستند و با دقت بالا کار می کنند اما باز هم ممکن است جواب به دست آمده از نتایج واقعی دور باشد اما این عیب هم باعث عدم استفاده از این دستگاهها نمی شود . در کذشته سل کانتر ها بر اساس اندازه ، سلول ها را شمارش می کردند اما امروزه از روش های جدیدی مانند اسکاتر استفاده می شود . انواع مختلفی از این نوع دستگاهها وجود دارد که از روش های مختلفی برای اندازه گیری و شمارش سلول ها استفاده می شود اما تقریبا تمام آنها از یکی از چهار روش معرفی شده استفاده میکنندامپدانس (روش امپدانس الکتریکی-تغییر در هدایت الکتریکی) ، اپتیکال (الکترواپتیکال) ،سیتوشیمیکال و تلفیقی .
در ادامه چهار روش مورد استفاده در سل کانتر ها را بررسی می کنیم :
1. روش امپدانس :
امپدانس الکتریکی عمده‌ترین روش به‌کار گرفته‌شده در تحلیل‌گرهای هماتولوژی است. در این روش سلولهای خونی (ذرات بیولوژیک نارسانا) در یک رقیق‌کننده هادی جریان الکتریکی (الکترولیت) معلق شده و سپس به داخل روزنه شمارش یک استوانه شیشه‌ای کشیده می‌شود. در محفظه شمارش یک جریان الکتریکی با فرکانس پایین (حریان مستقیم)بین الکترودهای خارجی که در دو طرف روزنه در الکترولیت معلق است، برقرار است. هنگامی که یک سلول خونی از منطقه حساس روزنه عبور می‌کند، باعث تغییر ولتاژ جریان الکتریکی شده و ایجاد یک پالس الکتریکی می‌نماید که اندازه آن متناسب با حجم سلول است. سل‌کانترهایی که براساس امپدانس الکتریکی عمل می‌کنند دارای دو کانال جهت شمارش سلولها است: – کانال شمارش اریتروسیت / پلاکت – کانال شمارش لکوسیت‌ها.
2.روشهای اپتیکال (نوری)
فن‌آوری الکترواپتیکال، صرف نظر از روش خاص بکار گرفته شده اساسا بر واکنش متقابل نور و ماده استوار است. هنگامی که یک پرتو نوری به جسمی که دارای ضریب شکست (دانسیته) خاصی است برخورد کند به چند حالت در می‌اید . منبع نوری به‌کار گرفته شده در دستگاهها غالبا یک لامپ تنگستن-هالوژن یا یک لیزر نیمه هادی (نظیر لیزر نئون-هلیوم) است. در این فن‌آوری سوسپانسیون رقیق شده سلولهای خونی به داخل جریان پیوسته‌ای از محلول الکترولیتی تزریق می‌شود. جریان پیوسته و غلافی شکل محلول الکترولیتی باعث هدایت و عبور سلولها به صورت تک ردیفی (فلوسل) از کانال فلوسل (Flow cell) می‌شود. در این کانال سلولها در محل خاصی از مقابل منبع نوری عبور کرده و مورد اصابت پرتوهای نوری قرار می‌گیرد. بسته به نور موجود و وضعیت سلول، نور اصابت کرده به سلول ممکن است جذب شود، برگشت پیدا کند (بازتابش)، در جهت‌های گوناگونی پراکنده شود و. . . . در این سل‌کانترها، آشکارسازهای نوری (فتودتکتورها)( Photodetectors)خاصی جهت شناسایی و تبدیل پرتوهای پراکنده شده به سیگنالهای الکتریکی، تعبیه شده است .
3. تحلیل‌گرهای تلفیقی (هیبرید)
روشهای امپدانسی و اپتیکال با وجود مزایای متعدد، هریک دارای محدودیت‌هایی است که کارایی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور رفع این محدودیت‌ها و دستیابی به فن‌آوریهای برتر در شمارش سلولی، شرکت‌های سازنده تحلیل‌گرهای هماتولوژی به تدریج به سمت به‌کارگیری روشهای تلفیقی روی آوردند که این امر منجر به افزایش کارایی تحلیل‌گرها و نیز صحت پاسخ‌های حاصل از آنها شده است. از جمله این روشهای تلفیقی می‌توان به روشهای RF/DC و VCS اشاره نمود.
پارامترهای خونی - سلول - شمارش - اندیکس- گلبول های قرمز - اپتیکال- هماتولوژی -اریتروسیت-کلمات کلیدی پر طرفدار
- آزمایشگاهی
- دندانپزشکی
- پزشکی
