اسپیرومتر دستگاه تست پزشکی جهت اندازه گیری حجم هوای دم و باز دم و اندازه گیری حجم و ظرفیت ریوی است. به تست و عمل انجام شده توسط اسپیرومتر، اسپیرومتری گفته می شود. این دستگاه، جهت اندازه گرفتن میزان تنفس اکسیژن از هوای محیط و انتشار آن به سلول های بدن برای انجام فعالیت های متابولیک و همچنین دفع دی اکسید کربن حاصل از متابولیسم به کار می رود. (دستگاه اسپیرو متر)
امروزه جهت کاربری های مختلف و اندازه گیری فاکتورهای متفاوت ریوی، انواع مختلف دستگاه های اسپیرومتری ساخته شده است:
▪پلتیسموگرافی: این نوع دستگاه در مقایسه با بقیه دستگاه ها، دقت بالاتری در اندازه گیری حجم ریه دارد
▪پنوماتاکومتر: در این مدل از دستگاه با استفاده از اختلاف فشار درون یک بافت سالم، جریان اکسیژن اندازه گیری می شود.
▪اسپیرومتر الکتریکی در این دستگاه از مبدل های اولتراسونیک اندازه گیری دم و بازدم انجام می شود و از کانال های یک بار مصرف جریان هوا استفاده می شود
▪اسپیرومتر تشویقی که جهت بهبود عملکرد،تقویت و باز توانی ریه ها استفاده می شود. این دستگاه جهت جلوگیری از چسبیدن ریه ها به یکدیگر کاربرد دارد و در حجم های مختلف عرضه می شود.
▪اسپیرومتر آسیاب بادی که ظرفیت اندازه گیری آن ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی لیتر است و برای سنجش ظرفیت اجباری و حیاتی ریه ها استفاده می شود.
در داخل دستگاه اسپیرومتر ترکیبی از گازهای هوا یا اکسیژن موجود می باشد. از دستگاه دو لوله خرطومی خارج می شود که به یک دهانه سه طرفی منتهی می شود. قطعه دهانی در وسط این بخش سه طرفه واقع شده است. هوای داخل اسپیرومتر از طریق یکی از لوله های خرطومی به نام لوله دمی در هنگام دم به داخل ریه ها وارد شده و از طریق لوله خرطومی دیگر به نام لوله بازدمی، هوای بازدم شده به داخل دستگاه باز می گردد.
با هر بار انجام عمل دم و بازدم سرپوش دستگاه بالا و پایین رفته و منحنی های تنفسی بر روی استوانه ثبات و با استفاده از قلم مخصوص رسم می شود. در محل خروج لوله دمی از استوانه نیز یک دما سنج اسپیرومتر واقع شده که نمایش دهنده دمای هوای داخل اسپیرومتر خواهد بود. لازم به ذکر است در داخل محفظه دستگاه و در محل عبور هوای بازدم شده ظرفی قرار دارد که حاوی آهک سود دار است و باعث موجب جذب co2 ناشی از هوای بازدمی خواهد شد. (دستگاه اسپیرو متر)
برای ارزیابی توان عملکردی ریه در موارد مختلف از تست اسپیرومتری استفاده می شود که نتایج حاصل از آن می تواند در تشخیص برخی بیماری های تنفسی و اقدامات به موقع برای درمان موثر باشد. در این موارد از دستگاه اسپیرومتر و تست عملکرد ریه استفاده می گردد که عبارتند از:
1- تشخیص و شناسایی به موقع بیماری های تنفسی و تعیین میزان انسداد راه تنفسی
2- ممانعت از ایجاد عوارض بیماری های تنفسی و درمان به موقع
3- پیگیری و سیر درمان بیماری های تنفسی جهت ادامه درمان و یا تغییر روش در درمانهای دارویی
4- انجام معاینات پیش از استخدام برای تشخیص قابلیت های فردی در شغل مورد نظر
5- انجام معاینات دوره ای و سالانه برای بررسی وضعیت سلامت کارگران و بیماری های شغلی
6- استفاده از اسپیرومتر می تواند در تغییر شغل یا محدود کردن کارگران بیمار نقش مهمی داشته باشد
7- تشخیص خطر بعضی از عمل های جراحی با کمک تست اسپیرومتری یا عملکرد ریوی
8- مناسب برای انجام معاینات مخصوص افراد سیگاری
9- مناسب برای افرادي كه سابقه سرما خوردگي هاي متوالي و يا آلرژي تنفسي دارند
در برخی مواقع نیز از دستگاه تنفس اسپیرومتری به منظور تشخیص زودرس بیماری های تنفسی مرتبط با شغل نیز استفاده می گردد.
دیدگاهتان را بنویسید